We kennen allemaal wel iemand die aan suikerziekte lijdt.
Een ziekte die kwalijke gevolgen en zelfs de dood tot gevolg kan hebben als er niet of niet tijdig wordt ingegrepen, maar die ook perfect onder controle kan worden gehouden. Het feit dat we allemaal wel één of meerdere personen kennen die aan suikerziekte lijden, toont meteen de wijde verspreidheid en de impact die deze ziekte op het leven van vele mensen heeft. Bovendien ziet het er niet naar uit dat er met problemen zoals obesitas snel een einde aan deze opwaartse trend zal komen.
Als de huidige trend zich voortzet dan zal volgens onderzoek het aantal suikerziektegevallen bij kinderen onder de 15 jaar tegen 2020 met maar liefst 70% gestegen zijn. Om u nog een beeld van de opmars te geven; tegen 2025 verwacht men in Nederland dat 1,4 miljoen mensen met suikerziekte zullen moeten leven. Dit getal is ongeveer een verdubbeling van het huidig aantal mensen die diabetes hebben. Velen zien het als de prijs die we betalen voor onze vooruitgang.
Diabetes wordt immers in grote mate beïnvloedt en bepaald door zaken zoals obesitas, onze groeiende gemiddelde lengte en het grote aantal keizersneden die we ondergaan. Het zijn maar enkele van de vele factoren die bewijzen dat technologische vooruitgang niet altijd positieve effecten heeft. Tijd dus om suikerziekte wat meer in detail te bekijken. Maar voor we even blijven stilstaan bij de verschillende types van diabetes, de lange-termijn gevolgen en bij het verband tussen suikerziekte en obesitas, lijkt het ons nuttig om suikerziekte de definiëren.
Suikerziekte gedefinieerd
Suikerziekte behoort tot de groep van de metabolische aandoeningen die karakteristiek gepaard gaat met een hoge suikerspiegel (glucose) omwille van een slecht werkende insulineafscheiding. Normaal gezien wordt de suikerspiegel in het bloed van een persoon onder controle gehouden door insuline, een hormoon dat door de pancreas wordt aangemaakt.
Insuline gaat de suikerspiegel in het bloed verlagen. Wanneer de suikerspiegel, bijvoorbeeld na het eten van zoetigheden, de hoogte inschiet, schiet de pancreas in actie door insuline af te scheiden die het glucoseniveau op een normaal niveau houdt. Bij patiënten met suikerziekte veroorzaakt de afwezigheid of het tekort aan insuline hyperglycemie, een te hoge bloedglucosespiegel. Diabetes is een chronische medische aandoening wat inhoudt dat ze onder controle kan worden gehouden, maar dat ze wel voor het leven wordt meegedragen.
De verschillende types van suikerziekte
Over het algemeen kunnen we twee types van suikerziekte onderscheiden. Er zijn nog andere minder voorkomende vormen van diabetes zoals LADA en MODY, maar algemeen gesproken wordt wel altijd naar type 1 en type 2 verwezen. Ondanks dat men type 1 diabetes op alle leeftijden kan krijgen, wordt het ook wel eens jeugddiabetes genoemd.
De officiële naam luidt echter insuline afhankelijke diabetes mellitus. Bij deze vorm van suikerziekte ondergaat de pancreas een auto-immuun aanval van het lichaam zelf waardoor deze niet meer in staat is om insuline aan te maken. Het immuunsysteem gaat meer bepaald antilichamen en inflammatoire cellen aanmaken die zich tegen het lichaam gaan richten en daardoor schade kunnen aanbrengen. Bij het overgrote deel van de patiënten worden abnormale antilichamen gevonden.
Antilichamen zijn proteïnen in het bloed die van het immuunsysteem onderdeel uitmaken. Patiënten die aan type 1 lijden zijn van insulinemedicatie afhankelijk om in leven te blijven. Naar diabetes type 2 wordt ook wel eens als non-insuline afhankelijke suikerziekte mellitus verwezen. Bij een type 2 aandoening kunnen de patiënten via hun lichaam nog steeds insuline aanmaken, maar is de productie te onregelmatig om een goede werking van het lichaam te garanderen.
In vele gevallen gaat de pancreas hogere dan normale hoeveelheden insuline produceren. Daarnaast kan de insuline die door de pancreas wordt aangemaakt ook niet optimaal of van een slechte kwaliteit zijn.
Terwijl in het verleden altijd werd aangenomen dat type 2 suikerziekte vooral bij mensen boven de 30 voorkwam en de effecten stegen naarmate de leeftijd steeg, zien we nu een alarmerende hoeveelheid patiënten met type 2 diabetes die nog in hun tienerjaren zijn.
Het is zelfs zo dat voor de eerste maal in de geschiedenis type 2 suikerziekte meer voorkomt bij kinderen dan type 1 diabetes. Dit is vooral te wijten aan slechte eetgewoontes, een hoger lichaamsgewicht en een gebrek aan beweging. Omdat vooral overgewicht en obesitas een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van diabetes en omdat obesitas een groeiend fenomeen is, lijkt het ons nuttig om de relatie tussen beide onder de loep te nemen.